De fruitsector ondervindt steeds meer concurrentie vanuit het zuiden en Oost-Europa. Om de sterke positie van de fruitsector in Vlaanderen en Nederland te behouden, is een rendabiliteitsstijging vereist. Precisielandbouw kan daarbij een competitief voordeel opleveren dankzij de sterk geëvolueerde technologie. Met het Interreg-project ‘Intelligenter Fruit Telen’, tracht het Proefcentrum Fruitteelt (pcfruit) met zijn partners de precisiefruitteelt verder op punt te stellen. “Zo zal onder meer een app ontwikkeld worden waarmee fruittelers beelden van hun perceel kunnen omzetten in bruikbare informatie. Dit moet de telers in staat stellen met een minimale inzet van hulpmiddelen een maximale oogst met een kwalitatief product te bekomen”, verduidelijkt voorzitter en gedeputeerde van Landbouw Inge Moors. Pcfruit zal hiervoor samenwerken met een viertal partners uit de grensregio Vlaanderen-Nederland en kan daarbij rekenen op 550.000 euro van het Europese programma Interreg Vlaanderen-Nederland en 147.000 euro cofinanciering die de provincie Limburg binnenkort zal toekennen.

Precisielandbouw in de fruitteelt

Wereldwijd zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van precisielandbouw. Vooral in de akkerbouw, groenteteelt, bollenteelt en boomteelt worden al heel wat precisietechnieken toegepast om de opbrengsten en productkwaliteit te verhogen en het gebruik van water, gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest te reduceren. Om de precisielandbouw toe te passen in de fruitteelt dient de fruitteler tot op het niveau van individuele bomen, maatregelen te kunnen nemen. “Dit vergt heel wat informatie die nauwkeurig geanalyseerd moet worden”, aldus gedeputeerde van Landbouw Inge Moors. “Precisiefruitteelt begint dan ook bij de verwerking en interpretatie van grote hoeveelheden data. Op basis hiervan kan de fruitteler nagaan op welke plaatsen in het perceel er problemen zijn, en zo gerichte maatregelen nemen.” Machinesensoren, maar ook andere hoogtechnologische ontwikkelingen zoals camera’s op drones of satellietfoto’s (remote sensing), laten toe om een immense hoeveelheid informatie te verzamelen. Maar vaak ontbreekt het de teler nog aan een overzichtelijk beeld waarmee hij daadwerkelijk aan de slag kan gaan. “Om bijvoorbeeld dronebeelden om te zetten in bruikbare informatie heb je algoritmes nodig. Voor bepaalde parameters zijn er al algoritmes ontwikkeld, maar voor andere niet en bovendien hebben deze algoritmes hun weg nog niet gevonden naar de praktijk”, verduidelijkt projectcoördinator en onderzoeker van pcfruit Joke Vandermaesen.

Verzamelen, uitzuiveren en vertalen op maat van de fruitteler

Pcfruit is vastberaden hier door middel van het project “Intelligenter Fruit Telen” verandering in te brengen. Samen met VITO, de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie, Boomkwekerij Fleuren en Crossroad Communications, zetten zij één miljoen euro in op het verzamelen van accurate data, het uitzuiveren en vervolgens vertalen ervan op maat van de fruitteler. Dany Bylemans, directeur van het coördinerende pcfruit vzw: “We leggen ons in dit project toe op data onderzoek van de bodem, gewasontwikkeling en de oogst. Voor elk thema worden verschillende parameters gemonitord en in kaart gebracht. Dit zal nauwkeurig gebeuren door diverse sensoren en remote sensing te gebruiken waarbij we terugvallen op de sterke expertise terzake van het onderzoeksinstituut VITO uit Mol. Vanuit deze objectieve info zullen dan teeltmaatregelen genomen kunnen worden op specifieke plaatsen in het perceel, en zal zo bekeken worden welke parameters relevant zijn.”

Voorbeeldfunctie in de fruitteelt

Voorbeeldfunctie in de fruitteelt Alle Die data die bruikbare conclusies opleveren, worden samengebracht in een overzichtelijk dashboard dat de fruitteler op eenvoudige wijze moet informeren over gewasontwikkeling, (fruit)productie, nutriëntenstatus, ziektedetectie, bodemstructuur, bodemvochtgehalte... van waaruit de fruitteler dan zeer precies kan ingrijpen. De toepassing zal in een breed toegankelijk webplatform verwerkt worden dat vanaf 2020 beschikbaar moet zijn, maar zal ook als module geïntegreerd worden in de bestaande EVATM (Eindelijk Vereenvoudigde Administratie) app: een slimme toepassing die pcfruit in 2015 lanceerde om de professionele fruitteler te ondersteunen in zijn bedrijfsmanagement. De implementatie binnen de bestaande app moet het aantal softwaretoepassingen voor de teler beperken en vergemakkelijkt het uitwisselen van gegevens en het nemen van teelttechnische beslissingen. Naast het op punt stellen van de technische toepassing, zullen ook de voordelen van deze ontwikkelingen en de meerwaarde aan de fruittelers worden gedemonstreerd. Vanaf januari 2018 zullen de eerste testen gebeuren op de proefpercelen van pcfruit in Sint-Truiden enerzijds en op proefpercelen in Nederland anderzijds. In een latere fase zullen pilootbedrijven fruittelers worden aangemoedigd om deze ontwikkelingen te implementeren in het bedrijf. Zij zullen optreden als ‘early adapters’ van het project en een voorbeeldfunctie krijgen in de fruitteelt. Op die manier kunnen naast de activiteiten op de demopercelen van pcfruit en de Nederlandse fruittelers, een grotere diversiteit van bodems en boomgaardtypes bij de validatie betrokken worden, en kan men een betrouwbaarder dashboard bekomen.

Economische return van 4,5 miljoen euro

“Het uiteindelijke doel van precisiefruitteelt en dus ook van ’Intelligenter Fruit Telen’ is telers te adviseren om hulpstoffen, zoals meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen, enkel te gebruiken op de plaatsen waar het nodig is. Uiteindelijk zal dit resulteren in een efficiëntieverhoging en een duurzamere fruitteelt“, aldus voorzitter van pcfruit en gedeputeerde Inge Moors. Naast het verbeteren van de rendabiliteit en het verduurzamen van de regionale fruitteelt zal het Vlaams-Nederlandse project een economische stimulans zijn voor verschillende sectoren. “Het ontwikkelen en optimaliseren van algoritmes om remote sensing data om te zetten tot bruikbare informatie levert namelijk waardevolle informatie op voor o.a. IT-bedrijven en kennisinstellingen, en biedt ruimte voor het ontwikkelen van bijkomende toepassingen die in binnen- en buitenland op de markt kunnen worden gebracht . Precisiefruitteelt zou daarmee een economische return van 4,5 miljoen euro per jaar kunnen opleveren”, aldus gedeputeerde van Economie Erik Gerits.